“Er vond een soort revolutie plaats in 2010 toen wielerteams begonnen te kijken naar wat er gebeurde in de atletiek en het zwemmen.”
Jean-Baptiste Quiclet, prestatiedirecteur van DECATHLON AG2R LA MONDIALE
Deze zin trok onze aandacht en wekte onze nieuwsgierigheid toen we met Jean-Baptiste spraken over de grote hedendaagse ontwikkelingen in het professionele wielrennen. Onze sport is altijd snel geëvolueerd. Dat zit in het DNA ervan. Maar nooit eerder waren de ontwikkelingen zo talrijk en ingrijpend als in de afgelopen vijftien jaar.
Vermindering van het aantal wedstrijden, indeling van de seizoenen op basis van doelstellingen, groepen renners, toename van het aantal stages... Achter de schermen van de prestatiecel heeft Jean-Baptiste voor ons uitgelegd hoe de seizoenen van onze renners worden gepland en vormgegeven. Een complexe taak waarbij een groot aantal actoren (trainers, renners, sportdirecteuren, technische experts) en drie belangrijke fasen (voorbereiding, wedstrijd, rust) op elkaar moeten worden afgestemd.
Voor de tientallen coaches en experts die aan de basis liggen van deze prestatie, is planning een speerpunt geworden.
1. Inleiding: veranderende seizoenen
Hoewel de wielerseizoenen tot de langste in de professionele sport behoren (ongeveer 10 maanden competitie verspreid over januari tot oktober) is het aantal dagen dat wielrenners aan wedstrijden deelnemen al twee decennia aan het dalen.
In de jaren 2000 reed een professionele wielrenner gemiddeld 95 wedstrijden per seizoen, terwijl de meest toegewijde renners tot wel 110 wedstrijddagen per jaar konden verzamelen. In 2008 won de winnaar van de Ronde van Frankrijk eindigde het seizoen met meer dan 80 racedagen.
Twintig jaar later, De fietsers rijden 20% minder dan voorheen.. Gemiddeld 75 dagen, met een maximum van 92 dagen (Patrick Gamper in 2024). De kanshebbers voor het algemeen klassement van de grote rondes rijden nog minder: Jonas Vingegaard reed in 2023, het jaar van zijn tweede overwinning in de Tour de France, niet meer dan 60 dagen.
Centraal in deze ontwikkeling staat een verandering in de benadering van training en, meer in het algemeen, van prestaties: minder maar beter rennen.
Een nieuw paradigma dat de seizoensplanning op zijn kop zette en dat de nadruk legde op intensievere en geoptimaliseerde trainingen. Centraal in deze veranderingen stond met name de toename van het aantal trainingskampen.
2. Meer en beter trainen
Vandaag de dag, Een wielrenner brengt ongeveer evenveel dagen door met wedstrijden als met trainingen gedurende een seizoen. (ongeveer zestig dagen voor elk van deze twee blokken).
Vroeger bestond het wielerseizoen uit een wintervoorbereiding van enkele maanden duurtraining, gevolgd door een zeer lang wedstrijdseizoen met (korte) rustperiodes. Omdat wedstrijden als de beste training werden beschouwd, reden wielrenners de ene race na de andere totdat ze hun topvorm hadden bereikt.
Vanaf 2010 heeft het wielrennen een nieuwe wending genomen, waarbij het zich vooral heeft laten inspireren door andere duursporten zoals zwemmen en atletiek. In deze disciplines, waar het aantal wedstrijden minder groot is dan in het wielrennen, worden de seizoenen opgebouwd rond gerichte en langetermijndoelstellingen, waardoor de trainingsfasen duidelijk van elkaar gescheiden zijn, maar essentieel zijn om op de dag zelf competitief te zijn.
Dat is het. streven naar optimalisatie van prestaties en resultaten die de drijvende kracht achter deze veranderingen was: pieken in de vorm beter begeleiden om belangrijke afspraken niet te missen.
Daarnaast hebben ook andere, meer marginale factoren ervoor gezorgd dat prestatiegerichte professionals de plaats van training ten opzichte van wedstrijden hebben herzien en deze een prominente plaats hebben gegeven in de organisatie van het seizoen. Volgens Jean-Baptiste Quiclet maakt training het mogelijk om:
- Verminder mentale en fysieke vermoeidheid veroorzaakt door wedstrijden (reizen, stress, risico op ziekte).
- De inspanningen en de werkdruk beter beheersen : aangezien het onmogelijk was om racescenario's te voorspellen, bleek de competitie niet de beste plek te zijn om de intensiteit van de inspanning te sturen. Dankzij technologische vooruitgang konden de trainingen uiterst nauwkeurig worden gemaakt en waren ze volgens Jean-Baptiste Quiclet, prestatiedirecteur van ons team, zelfs «zwaarder dan de races».
- Beperkingen opheffen die verband houden met de toepassing van bepaalde trainingsmethoden, zoals hoogtetraining.
3. De structurering van de prestaties
Deze verandering in de manier waarop wielrennen werd beoefend, vormde een uitdaging voor de professionele structuren. Met uiterst innovatieve teams aan kop, besefte iedereen al snel dat er voorwaarden moesten worden gecreëerd voor innovatie.
In ons team, Het doel was om een frisse blik te werpen op de voorbereiding en deze te individualiseren.. Jean-Baptiste Quiclet was een pionier in deze benadering, die tot doel had de planning van de seizoenen los te koppelen van de eenvoudige wereldwijde racekalender.
Om deze planning ambitieus te herzien en de middelen te creëren om te kunnen experimenteren, heeft de prestatiecel van het DECATHLON AG2R LA MONDIALE-team zich gestructureerd.
Het wordt momenteel geleid door directeur Jean-Baptiste Quiclet. Hij houdt toezicht op de prestaties op verschillende vlakken:
- De’technische innovatie : materiaal, aerodynamica, voeding, houding. Hij wordt bijgestaan door multidisciplinaire technische experts, innovatieve vakmensen en ingenieurs die zijn ideeën in de praktijk brengen.
- De trainingsplanning. Hij wordt bijgestaan door Stephen Barret, Head Coach, die leiding geeft aan een team van ongeveer tien gespecialiseerde trainers.
Een compleet team dat gemotiveerd is door hetzelfde doel: het sportmanagement in staat stellen om’de meest competitieve fronten op elke race op één lijn brengen.
In hun planningswerk stellen de coaches van het team verschillende strategische plannen op verschillende niveaus op:
- Van winkelgroepen en sportieve doelstellingen voor elke groep (klassiekers, etappekoersen, grote rondes).
- Van groepen van renners tegenover de sportieve doelstellingen
- Van voorbereidingsblokken voor elke groep en gestructureerd rond de hoofddoelstellingen
Al dit werk leidt ertoe dat de coaches voor elke renner in de selectie het volgende produceren:
- Een wedstrijdkalender
- Een dagelijks trainingsschema
- Een stageplanning
4. Soorten stages en hun doelstellingen
In deze benadering speelden stages een doorslaggevende rol. Er werd dan ook veel gesproken over stages in de wielerwereld. Ooit werd betwijfeld of een wielrenner thuis wel serieus kon trainen.
Maar afgezien van de specifieke kenmerken van bepaalde stages (zoals die aan het begin van het seizoen of op hoogte), De professionele structuren hebben ze vermenigvuldigd met hetzelfde oog op optimalisatie van de training., de ruggengraat van al deze veranderingen.
Hoewel de technische doelstellingen van de stages kunnen variëren, zijn ze allemaal bedoeld om de renners een optimale werk- en herstelomgeving bieden. Ze bieden de renner toegang tot toegewijd personeel ter plaatse om de training te begeleiden en te zorgen voor de nodige verzorging en het beheer van het materiaal (kok en voedingsdeskundige, kinesisten, osteopaat, monteurs, assistenten).
Stages zijn ook een kans om de renners van dezelfde wedstrijdgroep bij elkaar brengen en hen laten samenwerken, Ze zijn de sleutel tot een sterke groepscohesie en zorgen voor extra motivatie om elke renner te stimuleren zijn grenzen te verleggen tijdens de training.
Behalve de stages aan het begin van het seizoen, die met het volledige team worden gevolgd, worden alle stages met maximaal tien renners gevolgd, zodat de training tijdens deze belangrijke periodes bijna individueel kan worden begeleid.
Deze stages worden georganiseerd, voorbereid en geplaatst door trainers op basis van hun specialiteit: De coach van de sprinters organiseert de sprinttrainingen en de coach van de klimmers leidt de trainingen op hoogte.
Alle stages zijn rond een specifiek thema georganiseerd. Dit thema vormt meestal een algemene werkwijze met het oog op een reeks wedstrijden, maar kan ook verband houden met een specifieke wedstrijd, zoals verkenningsstages.
Hoewel het soort stages of de frequentie ervan kan variëren naargelang de doelstellingen en het aantal medewerkers, is er een lijst met «pijlerstages» die elk seizoen terugkomen. Hier volgen enkele voorbeelden:
- De stages aan het begin van het seizoen in december en januari. Ze worden met het volledige team uitgevoerd en dienen om het seizoen te starten. Ze zijn een kostbaar moment voor teambuilding en grondig werk op en naast de fiets, met name dankzij talrijke spierversterkende sessies. Ze zijn ook het moment waarop de renners en alle leden van de staf met elkaar in gesprek gaan om het seizoen van elke renner uit te stippelen. Ten slotte is het ook het moment om het nieuwe materiaal te installeren en eventuele communicatieverplichtingen te regelen.
- Een De eerste stage op hoogte vindt kort na de eerste wedstrijden plaats., in februari. Ze zijn vooral bedoeld voor renners die zich voorbereiden op de Tour de France. Het bijzondere aan hoogtetrainingen is dat ze bijzonder lang duren. De acclimatisatieperiode duurt namelijk meerdere dagen en de voordelen van het trainen op hoogte worden pas na enkele weken merkbaar. De renners die op hoogtetraining gaan, bevinden zich dus gedurende meerdere weken in een echte werkbubbel. Ze zijn daar met een zeer klein aantal mensen (renners en personeel inbegrepen), wat ook de groepscohesie ten goede komt. In de winter vinden deze stages voornamelijk plaats in de Sierra Nevada in Spanje, op het eiland Tenerife of op de Etna in Italië.
- Met het oog op de klassiekers kunnen verkenningsstages worden georganiseerd.. Ze worden gebruikt om intensieve trainingen «onder wedstrijdcondities» uit te voeren op de kasseien van de Vlaamse parcoursen. Ze worden ook gebruikt om essentiële materiaaltests uit te voeren om deze zeer tactische wedstrijden goed te kunnen aangaan.
- Afhankelijk van de doelstellingen en de geselecteerde renners, In april vindt een voorbereidingsstage voor de Giro plaats.. Dit jaar wordt het een voorbereidingsstage met een focus op sprint rond Sam Bennett en het team dat hem zal begeleiden tijdens de Ronde van Italië.
- In In mei of juni vindt een tweede stage op hoogte plaats ter voorbereiding op de Tour de France.. Dit is de laatste intensieve trainingsperiode voor de voorbereidingswedstrijden op de Tour de France (Critérium du Dauphiné of Ronde van Zwitserland). In de zomer zijn er meer bestemmingen mogelijk, omdat de renners naar de hooggelegen skigebieden in de Alpen (Les Arcs, Tignes, Val d'Isère) of naar Font-Romeu kunnen gaan, die op voldoende hoogte liggen om te profiteren van de voordelen van de hoogte.
- Afhankelijk van de kalender, de mini-verkenningsstage vindt plaats aan het begin van de zomer om de belangrijkste (of meest technische) etappes van de Tour de France te herkennen.
- In juli volgen de renners die niet deelnemen aan de Tour de France een «bergstage».» om tijdens de training aan grote hoogteverschillen te werken. Dit jaar wordt deze stage in twee groepen verdeeld om individualisering te bevorderen: een Vuelta-groep en een groep renners die zich richten op andere doelstellingen in het tweede deel van het seizoen.
- Op verschillende momenten tijdens het seizoen Er kunnen ook andere «technische» stages worden georganiseerd. om grondig werk te verrichten aan het materiaal of de positie: dagen in de windtunnel.
Dat is dus waarom en hoe. Deze stages zijn (onder andere) een van de pijlers van het seizoen geworden. van onze renners en hun streven naar prestaties.
Seizoenen die definitief zijn opgebouwd rond complexe routekaarten en waarvan het doel nu net zo belangrijk is als de weg ernaartoe.
Het is waar dat de plaats van de’training heeft aanzienlijk geëvolueerd, Het heeft ook ervoor gezorgd dat wielrennen nog competitiever is geworden. Wielrenners rijden minder, maar ze rijden beter.
Elke race is een spektakel die wordt gespeeld door goed voorbereide en zeer gemotiveerde acteurs, vooral omdat hun agenda minder vol is. Een oproep tot panache, tot ons grote genoegen.
